Yeni yapılmış diş protezlerinin takıldığı ilk birkaç hafta rahatsızlık vermesi, ağızda ve damakta yara yapması oldukça normal bir durumdur. İlk defa protez diş kullanıyor olmanın vermiş olduğu psikolojik stresin yanında, bir de protez diş vuruklarının neden olduğu ağrı ve acı süreci dayanılmaz bir hale getirebilir. Peki; protez diş vurmalarının neden olduğu yaralara ne iyi gelir, kremi var mıdır, evde yapacağımız uygulamalarla takma diş vurukları nasıl geçer açıklayalım.
Protez vuruğu nedir?
Diş protezi kullanan hastaların yaklaşık olarak yarısının tecrübe ettiği bir durum olan protez vuruğu; protezin oturduğu diş eti ve damaklar üzerindeki tahriş ve yaralardır. Bazen ağrılı olabilen bu yaralar rahat bir şekilde çiğneme yapılması bir tarafa, protezin ağızda durduğu süre boyunca bile ızdırap verici olabilir.
Diş protez vurukları ve yaralar neden olur?
Diş protez yaralarının oluşmasının bir kaç nedeni vardır:
Yeni takılmış protezler: Hiç protez kullanmamış veya uzun süre dişsiz kalmış ağızlarda çiğneme fonksiyonları tam olarak yapılmadığı için diş etleri güçsüz ve zayıftır. Ayrıca protez dişin oklüzyon yani kapanış ilişkilerinde hata olması, kenarlarının uzun olması, erken temas eden dişlerin bulunması gibi nedenler yeni yapılmış protezlerde vuruk oluşmasının en büyük nedenleridir.
Bakteri birikimi: Protezler uygun şekilde temizlenip bakımı yapılmadığında, bakteriler protezin altında tabaka halinde birikerek çoğalırlar. Zamanla mayalaşan bu bakteriler ağzın tüm genelini etkileyen enfeksiyonlara ve yaralara neden olabilir.
Kemik çıkıntıları: Protezler kozmetik ve fonksiyonel nedenlerden dolayı diş çekiminden sonra yeterli süre beklenmeden takılmakta ve hastalarda bu noktada ısrarcı olmaktadır. Diş çekimlerinden sonra belirginleşen kemik çıkıntıları; protezin altında sivri noktalar oluşturarak proteze gelen kuvvetin önce bu alanlara iletilmesine neden olur. Ayrıca ağızda veya damakta mevcut düzensizlikler ve yumruluklar protezin basısını artırarak yara oluşmasına neden olabilir.
Hatalı ilk kullanım: Yeni yapılmış protezlerde; tıpkı bebeklerde olduğu gibi yumuşak besinlerden sert yiyeceklere aşamalı bir geçiş yapılmalıdır. Bu sayede diş etleri ve damaklar güçlenerek çiğneme kuvvetlerine karşı daha dirençli hale gelirler. Aksi takdirde tıpkı ayağınızın ökçesini vuran yeni ayakkabılar gibi, yeni yapılmış takma dişlerde ağzınızda vuruklar ve yaralara neden olur.
Kilo alıp- verme: Hastalık dönemleri gibi vücudun direncinin düştüğü dönemlerde kilo alıp verme sıklıkla karşılaşılır. Kişi kilo verdiği zaman protezin ağız içiyle uyumu nispeten bozulur. Ayrıca protezin kullanılmadan uzun süre dışarda bırakılması; kurumasına ve sertleşerek dah afazla yara yapmasına neden olur. Bu nedenle protezleri kullanmadığınız zaman su içerisinde bekletmeli ve düzenli olarak takma dişlerinizin temizlik ve bakımını yapmalısınız.
Takma diş vurması nasıl geçer?
Protez vurukları genellikle diş hekiminin protez üzerindeki uyumsuz ve sivri uzun kenarları düzeltmesiyle birlikte bir kaç gün içerisinde kaybolur. Ancak diş etlerinde iltihaplı, şişmiş ve ağrılı yaralar var ise diş hekimi tedavi etmek için antibiyotik uygulamasını önerebilir.
Protez vuruk kremleri, protezine alışmış kişilerde kolay etki gösterir. Ancak yeni protez kullanan kişilerin sorunlu noktaların tespiti için diş hekimine muayene olması gerekir. Protez çıkarıldıktan bir kaç gün sonra gitmek, hekimin sorunlu noktayı tespit etmesini zorlaştırabilir. Bu nedenle mutlaka protezi diş hekimine gitmeden önceki 24 saat boyunca yemeklerden sonra temizce yıkayarak tekrar ağzınıza takın ve çıkarmayın.
Protez diş vurmasına ve yaralara ne iyi gelir?
Evde kolayca hazırlayabileceğiniz bir kaç doğal yöntem; diş hekiminiz gerekli düzenlemeleri yaptıktan sonraki mevcut yaraların iyileşmesine yardımcı olabilir
Anason tohumu: Eğer protezinizi taktığınız andan itibaren tüm ağzınızı etkileyen hassas bir sızlama varsa anason tohumu size yardımcı olabilir. İki çay bardağı kaynar suya ekleyeceğiniz iki çay kaşığı ezilmiş anason ve bir çorba kaşığı kurutulmuş nane yaprağını tıpkı çay demler gibi hazırlayın ve karışımı bir gece dinlendirin. Karışıma ekleyeceğiniz mür reçinesi karışımın antiseptik etkisini artırır.
Bu karışımı günlük bir kaç defa ikişer yemek kaşığı alıp gargara olarak kullanabilirsiniz.
Tuz: Tuz; ağzınızda gelişebilecek ve çoğalabilecek bakterileri kontrol altında tutmanın en etkili yoludur. Ağrıyı ve şişliğide azaltmaya yardımcı olan ılık tuzlu su gargarası hala kliniklerde diş eti ve ağız yaraları için en sık tavsiye edilen karışımlardan birisidir. Ayrıca vuruk oluşan bölgeleri bir miktar tuz ile hafifçe ovabilir ve masaj yapabilirsiniz.
Siyah çay: Çay içerisinde bulunan tannik asit; diş protez vuruklarının neden olduğu ağrıyı ve acıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Bunun için poşet çayları kullanabilirsiniz. Günde iki defa bir çay poşetinin vuruk yarasının olduğu bölgeye bastırın ve 10 dakika boyunca bekleyin.
Zerdeçal: Zerdeçal oldukça etkili doğal bir antienflamatuar ve antioksidandır. Ağzıdaki bakterilerin çoğalmasını önlemekle kalmaz aynı zamanda ağrıyıda azaltmaya yardımcı olur. Bir kaç damla suya ekleyeceğiniz bir tutam zerdeçalı, macun kıvamına getirin ve protez vuruklarının olduğu bölgelere masaj yaparak sürün.
Karanfil: Karanfilin sahip olduğu o keskin kokunun da kaynağı olan öjenol; hem ağız içerisindeki bakterileri azaltmaya yardımcı olur hemde oldukça etkili bir ağrı kesicidir. Karanfil macunu hazırlamak için bir tutam karanfili ezerek iyice dövün ve toz haline getirin. Bu toza ekleyeceğiniz bir kaç damla zeytin yağı ile macun kıvamında bir bileşim hazırlayın. 10 dakika bileşimin etkili olması için bekleyin ardından bu işlemi günlük taze olarak hazırlayarak her gün 3-4 defa uygulayın.
Adaçayı: Adaçayı ağız içerisinde meydana gelen yaraları gidermekte oldukça etkili bir bitkidir. Günde 3-4 bardak ılık adaçayı tüketmeniz hem protez vuruklarının oluşmasını önlemeye yardımcı olur, hemde mevcut protez diş altındaki ağız yarası ve vurmalarına iyi gelir.