Kaplama diş tedavisi, hasar görmüş bir dişin eski işlevini ve estetik görünümünü geri kazanmak için uygulanan oldukça popüler ve etkili bir tedavi yöntemidir. Kaplamalar, doğal diş üzerine sabitlenebildiği gibi, implant üstü sabit protez olarakta kullanılabilmektedir.
Kaplamalar, genellikle dişin orijinal şeklini ve işlevini geri vermek için hasarlı dişi görünen yüzeyleri boyunca örter ve kaplar. Kaplamanın ana amacı dişi sağlamlaştırmak ve diş estetiğini iyileştirmektir.
Kaplama diş nasıl yapılır?
Sabit protezler, dolaylı olarak hazırlanan diş tedavi çözümleridir. Bu sebeple hastaların kaplama yaptırmaları için bir kaç defa klinik ziyareti gerekecektir.
Ön Muayene
İlk randevuda diş hekimi diş kökünün tanısal muayenesini yapacak ve gerekli gördüğü vakalarda ön tedavilerini gerçekletirecektir. Kaplama yapılacak dişlere uygulanacak ön tedaviler tedavi ücretlerinin artmasına sebep olabilir.
Diş hekiminiz dişinize soğuk bir sprey uygulayarak diş sinirinin işlevselliğini test eder. Hasta dişte “soğuk acı” hissederse, diş siniri sağlamdır. Bir röntgen muayenesi her zaman belirli bir radyasyon maruziyetini içerdiğinden, bu sadece istisnai durumlarda gerçekleştirilir. Bu randevuda, diş hekiminiz, ihtiyaçlarınız için uygun olan ve uygun olmayan kaplama çeşitlerini anlatacak ve birlikte bir seçim yapmanızı sağlayacaktır. Bu randevuda diş hekiminizin beklentilerinizi ve isteklerinizi anlaması oldukça önemlidir.
Dişin ön tedavisi
Lokal anestezi altında diş hekimi kaplama için en uygun temas yüzeyini sağlayana kadar mineyi aşındırır. Sürtünme ısısını azaltmak ve dişin yanmasını önlemek için dişler su ile soğutulur.
Diş ölçüsünün alınması
Diş hekimi dişleri şekillendirdikten sonra dişlerinizin ölçüsünü alır ve laboratuvarın üzerinde dişinizi hazırlayabileceği bir model elde eder. Ayrıca alt ve üst dişlerinizin birbiri ile olan ilişkilerini anlayabilmek için bir mum yada özel bir kaide maddesi ile diş izlenimlerinizi alır. Labopratuvar, elde edilen bu model ve izlenim doğrultusunda yeni kaplamanızı hazırlar.
Dişlerinizin laboratuvarda hazırlanması süresinde dişlerinizi ısısal değişkenliklere karşı korumak için diş hekiminiz geçici kaplama hazırlar ve dişinize yapıştırır. Yine bu randevuda diş hekiminiz ile birlikte uygun diş rengini birlikte seçeceksiniz.
Dişlerin takılması
Dişleriniz laboratuvarda hazırlandıktan sonra diş hekimi geçici dişleri çıkartır ve daimi dişleri takarak gerekli kontrolleri yapar. Dişlerinizin rengini ve formunu bu randevuda detaylı olarak inceleyebilirsiniz. Gerekli düzeltmeler yapıldıktan sonra hekiminiz kaplamayı dişinize daimi bir yapıştırıcı malzeme ile yapıştırır ve tekrar çıkması beklenmez.
Diş Kaplama Çeşitleri
Uzun yıllardan beri diş hekimliğinde çok farklı türde kaplama diş çeşitleri kullanılmıştır. Süreç içerisinde kaplamalar; işlevlerine, boyutlarına, kullanılan malzemeye ve bağlanma türüne gibi birkaç farklı şekilde sınıflandırılmışlardır.
Diş hekiminiz, diş kusurunun tipine ve büyüklüğüne bağlı olarak, ayrıca sizinde istekleriniz ve beklentileriniz doğrultusunda en iyi diş kaplaması hangisidir değerlendirecek ve ona göre seçimini yapacaktır.
Şimdi, kullanılan malzeme temelinde diş kaplama çeşitleri hakkında konuşmaya devam edelim. Uygun kaplama türünün hangisi olduğu hakkında bir fikrimiz oluştuktan sonra diş kaplama fiyatlarını buraya tıklayarak inceleyebilirsiniz.
Protez hazırlanırken seçilen materyalin estetik ve mekanik özellikleri, seçimi belirleyen en önemli faktördür ve hazırlanması için genel olarak aşağıdaki materyaller kullanılır:
Metal Kaplama
Tam metal kaplamalar genellikle altın, titanyum, çelik veya nikel krom alaşımlardan üretilir. Görünümü estetik olmadığı için genellikle görünmez alanlarda, yani azı diş bölgesinde kullanılır. Metal kaplamanın ana özellikleri, özellikle uzun süreli dayanıklılık ve stabilitedir. Ayrıca metal kaplamalar, en ekonomik kaplama çeşididir.
Porselen Kaplama
Porselen kaplamalar esas olarak metalden yapılmış bir altyapı üzerine porselen kaynaştırılması ile elde edilir. Üzerine kaynaştırılan porselen dişin sadece ön yüzeyini kaplayabildiği gibi, görünen tüm yüzeylerinide kaplayabilir.
Bu tür protezler genellikle ağzın arka ve ön diş kaplama tedavilerinde güvenle kullanılabilir.
Tam Seramik (Zirkonyum) Kaplama
Tam seramik kaplamalar zirkon, feldispat, cam veya alümina seramiği gibi malzemeler kullanılarak hazırlanır. Toplumda yaygın olarak bilinen zirkonyum diş kaplaması veya Emax; metal içermeyen kaplamalardır. Bu kaplama türleri seramikten imal edildiği için ışık geçirgenliği doğal dişlere oldukça yakındır ve bu nedenle genel olarak ön dişlerde uygulanan kaplama tedavilerinde sıklıkla tercih edilir.
Seramik kaplamalar metal gibi kırılmaya karşı dirençli olmadıklarından, bu kaplamaların genellikle daha kalın olarak hazırlanması gerekir. Bu nedenle tam seramik kaplama için yeterli alanı oluşturabilmek için dişin bir miktar daha fazla aşındırılması gerekir.
Geçici Kaplama Diş (Akrilik / Kompozit)
Geçici kaplama diş; plastik, kompozit veya akrilikten yapılır. Eskiden jaket diş olarak sıklıkla kullanılmış olsalarda günümüzde artık kalıcı protez olarak kullanılmazlar. Ancak kısa süreli geçici kaplama tedavisi için hala çok sık kullanılmaktadır.
Kaplama çeşitleri arasından seçim yaparken hangi malzemenin kullanılacağı; hangi dişin kaplanacağına, kaplamanın ne kadar stres ve yük alacağına ve istediğiniz estetik görünüşe bağlıdır. Hangi malzemenin kullanılacağına hekiminizle istişare ederek kendiniz karar verebilirsiniz. Aşağıdaki tabloda sabit protez diş yapımında kullanılan malzemelerin özelliklerini detaylı olarak inceleyebilirsiniz.
Kaplama Diş Çeşidi | Dayanıklılık | Estetik | Biyouyum |
---|---|---|---|
Metal | +++ | – | – |
Altın | +++ | – | +++ |
Plastik | – | +/- | – |
Metal Destekli Porselen | +++ | ++ | – |
Altın Destekli Porselen | +++ | ++ | ++ |
Zirkonyum | 7-17% | +++ | +++ |
Full seramik | 7-17% | +++ | +++ |
Kaplama Diş Modelleri
Kaplama Diş Sorunları
- İyi bir şekilde üretilmiş ve kullanılmış, bakımına dikkat edilmiş restorasyonlar genellikle uzun yıllar sorun çıkarmadan kullanılabilirler. Ancak toplum arasında en sık görülen kaplama sorunlarına değinecek olursak, bunların başında kaplama ile diş eti uyumunun zamanla bozulması gelir.
- Esas olarak kaplamalar yemekle, içmekle aşınmaz ve tabiri caizse eskimez. Ancak insan yaşlanır, zamanla diş etleri ve ağız yapısı değişir, dişler çürür ve buna benzer diğer diş problemleri nedeni ile kaplamaların ağız içerisindeki uyumları bozulur.
- Bunun yanında kaplanan dişler genel olarak aşırı doku harabiyetine uğramış olduklarından dolayı kaplanırlar ve haliyle de zayıftırlar. Özellikle kanal tedavisi yapılmış dişler beslenemediklerinden dolayı zamanla su kaybederler ve kururlar. Bu şekilde olan dişler nadirde olsa diş eti çizgisinden kırılabilirler.
- Kaplamanın uygun olarak adapte edilmediği ve yüksekliğinin ayarlanmadığı durumlarda yada diş gıcırdatma alışkanlıkları olan bireylerde porselen kaplamalar üzerindeki porselen kopabilir. Full seramik kaplamalar bu tür olgularda kırılabilir.
Kaplama Diş Ömrü
Kronların ve köprülerin dayanıklılığı çeşitli faktörlere bağlıdır. Restorasyonun ömründe kullanılan malzeme ve hazırlanan protezin kalitesi önemli rol oynar. Aynı zamanda dişin mevcut durumu, ısırma kapanışı, diş gıcırdatma yada kalem yeme gibi kötü alışkanlıklar, mevcut boşlukların koşulları, ağız hijyeni ve kaplanan dişlerin olası değişimleri veya destek ve dayanak dişlerin üzerindeki restorasyonlarda bu süreyi uzatıp kısaltabilirler.
Hazırlanan bir sabit restorasyon, en az beş yıl ve en iyisi de ömür boyu ağızda kalmalıdır. Bununla birlikte, birinci sınıf olarak üretilmiş, işlenmiş ve kullanılmış bir kaplama protezi yaklaşık yirmi yıl boyunca kullanılabilir.
Bu süreç sonunda kaplama protezi değiştirilmeli ve diş daha fazla hasara karşı korumalıdır.Bu, özellikle bir hasta olarak sizin işbirliğiniz ve diş hekiminizin bakımına bağlıdır. Bu nedenle, uzun süreli başarı sağlamak için diş hekiminizi yılda iki defa ziyaret edin.
SSS
Kaplama içerisindeki artık maddeler temizlenir ve yeni yapıştırıcı siman yerleştirilerek tekrar yerine kolayca yapıştırılır. Yapıştırma işlemi, klinikte uygulanması gereken bir işlemdir ve protez yapıştırıcısı yada benzer farklı maddeler kullanarak kendi kendinize yapıştırmanız kaplamanın altındaki dişinize zarar verebilir.
Kaplamalar, uygun olarak şekillendirilmiş bir dişe yapıştırıldıktan sonra kolay kolay düşmezler. Ancak bazı olgularda kaplamaların çıkartılması gerekebilir. Böyle durumlarda genel olarak restorasyon bir yüzeylerinden kesilerek ikiye ayrılır ve alttaki dişe zarar vermeden kolayca çıkartılır.
Yeni yapılmış kaplamalarda, diş üzerindeki koruyucu mine tabakası aşındırıldığı için hassasiyet gelişimi gözlenebilir ve basit ağrı kesicilerle geçer. Dişi kendini toparlamasıyla bu ağrı zamanla kaybolur. 21 günden daha fazla süren yada geceleri artan bir ağrı varsa kaplamanın altındaki dişte sorun gelişmiş olabilir.
Tedavi süresi kaplama yapılacak diş sayısına ve kullanılan materyale göre değişir. Ancak genel olarak porselen ve zirkonyum kaplamalar ortalama 7-8 günde hazırlanabilir.
Ağız ortamının eskiden yapılmış kaplamalar ile uyumu zamanla bozulabilir. Uyumu bozulan kaplamaların diş eti kenarlarında ve gövde altlarında yiyecek artıkları birikerek kokuya neden olabilir. Oluşan bu kötü kokuyu ortadan kaldırmak için profesyonel diş temizliği yapılmalı ve uyumu bozulmuş kaplama diş yenisi ile değiştirilmelidir.