Porselen Kaplama Diş Nedir, Çeşitleri Nelerdir?

Porselen diş, günümüzde hasarlı diş ve implant üstü restorasyonlarda en sık kullanılan kaplama türüdür.

Dişimiz bazen dolgunun yeterli desteği sağlayamayacağı kadar çürüdüğü yada kırıldığı durumlarda dişlerin dayanıklılığını artırmak için kaplamak gerekir.

Kaplama diş yapılırken her ne kadar dişimizin aşındırılması gerekse de, çevresinden sıkı bir şekilde saran, dayanıklı bir porselen kaplama; dişinizin uzun yıllar boyu ağzımızda kalmasına yardımcı olabilir.

Toplum arasında sıklıkla porselen kaplama olarak adlandırılan metal destekli porselenler, full seramikten yapılan alternatiflerine göre oldukça ekonomiktirler.

Full seramikler kadar estetik olmasalar da, günümüzde hala hasarlı dişlerin restorasyonu ve implant üstü restorasyonlar için diş hekimleri tarafından en fazla tercih edilen, oldukça dayanıklı protezlerdir.

Bu makalemizde size porselen diş nedir, modelleri ve çeşitleri nelerdir, tedavi aşamaları nasıldır, bakımı ve temizliğinde neye dikkat edilmelidir gibi en çok sorulan soruların cevaplarını derlemeye çalıştık.

Porselen Diş

Metal altyapı üzerine porselen kaplanarak kaynaştırılması ile elde edilen bu kaplama türü, aslında full metal kaplama ile full porselen kaplamanın melezidir. İçinde bulunan ince ve güçlü metal altyapı; hazırlanan dişlere mükemmel bir şekilde yapışarak dişin dayanıklılığını artırır.

Metal altyapıda kullanılan alaşım; seramik ile çok iyi bağlanacak şekilde tasarlanmış farklı alaşım türlerinin birleşiminden oluşur. Yüksek erime sıcaklığına sahip metal alaşımlar, seramik parçacıklarının yüzeye yapışması ve laboratuvarda porselen diş yapımı esnasında metalin erimesini önlemek için kullanılır. Bu, seramiğin rengini değiştirmeden metale bağlanmasını sağlar.

Metal altyapı üzerine kaynaştırılan seramik, dişinizin bölgesine bağlı olarak 1,5 mm ila 2 mm kalınlığındadır. Seramik kaplama serttir, çiğneme kuvvetlerine karşı çok dayanıklıdır ve doğal dişlerinize benzer renkte üretilirler.

Porselen kaplamalar, komşu olan dişlerin rengiyle metal kaplamalara nazaran daha iyi eşleştikleri için en çok tercih edilen kaplama çeşitlerindendir. Bununla birlikte, karşıt dişleri metal kronlara nazaran daha az aşındırırlar.

Bazı durumlarda, kaplamanın seramik kısmının dişlerden kopabileceği veya parçalanabileceği gözlemlenmiştir. Bu durum genel olarak diş dıkma alışkanlıkları olan bireylerde yada kaplama uyumunun tam olarak sağlanmadığı durumlarda görülür.

Diş eti çekilmesi olan bireylerde her nekadar yüksek fiyatlı olsalar da biyouyumluluğu daha yüksek olan zirkonyum gibi diğer porselen diş çeşitlerinin tercih edilmesi daha sağlıklı olur. Porselen kaplama, arka ve ön bölgedeki tüm dişlerde; gerek dayanıklılık gerekse estetik görünüm açısından güvenle kullanılabilir.

Porselen Diş Çeşitleri

Daha önceleri porselen kaplama denildiği zaman akla ilk olarak metal destekli porselenler gelirdi. Ancak bilim ve teknoloji alanındaki yenilikler zamanla bu kavramı değiştirdi. Artık zirkonyum, full porselen, yaprak porselen, Emax® gibi pek çok restorasyon türleri de kaplama çeşitleri arasında yerini aldı. Biz geleneksel metal destekli porselen çeşitleri üzerinden gidelim.

Daha öncede belirtmiş olduğumuz gibi metal altyapı farklı alaşımların birleşimidir. Metalin tipi porselen kaplama diş fiyatlarını belirleyen en önemli faktörlerden biridir. Ayrıca kullanılan materyal; tedavi sürecini uzatıp, kısaltabilmektedir.

1. Metal alaşımına kaynaştırılmış porselen

Adından da anlaşılacağı gibi, buradaki altyapı içerisinde diş hekimliğinde popüler olan baz metallerin bir kombinasyonu bulunmaktadır.

Bununla birlikte, bazı hastaların nikel gibi baz metallerin birkaçına karşı alerjisi olabilir. Asil metalleri tercih etmek, alerjiden kaçınmanıza yardımcı olur.

2. Titanyum alaşımına kaynaştırılmış porselen

Titanyum alaşımları, altın gibi soy metallerin özelliklerine sahiptir. Üstün özelliklerinden dolayı implant diş tedavilerinde sıklıkla tercih edilse de ülkemizde kaplama altyapısı olarak pek tercih edilmezler.

3. Altın alaşımına kaynaştırılmış porselen

Altın alaşımları en yüksek mukavemeti gösteren, oldukça dayanıklı ve hiçbir alerjiye neden olmayan türdür. Her ne kadar ismi altın olsada içerisinde platin, gümüş, paladyum, bakır ve kalay birleşimidir. Genel olarak kullanılan altınlar 16 yada 18 ayardır.

Altın alaşımlar her zaman pahalı seçenekler olmuşlardır. Yüksek fiyatları ve yeni materyallerin gelişmesi ile birlikte günümüzde nadir olarak tercih edilirler.

4. Metalsiz porselen diş çeşitleri

Yarı saydamlıklarından dolayı tam seramik veya zirkonyum kaplama; porselene nazaran pahalı bir alternatif olsa da genellikle ön diş restorasyonlarında daha iyi bir seçimdir. Günümüzde uygulanan en popüler full seramik kaplamalar şunlardır:

• Zirkonyum kaplama diş
• Full seramik diş
• Lamine Diş
• Emax

Porselen Diş Yapımı

Porselen diş yapımı genellikle iki ayaklı olan bir süreçtir. Başarılı bir tedavi için laboratuvar ve hekimin uyumlu bir şekilde çalışması ve tedavinin gereklilikleri ile hastanın beklentilerinin çok iyi olarak anlaşılması gereklidir.

Bu nedenle kliniğimizde tedavinize başlamadan önce özellikle ön dişlerde, estetik açıdan isteklerinizi anlatmanız ve hekiminizin beklentilerinizi anlayabilmesi oldukça önemlidir. Ayrıca size sunulan porselen diş modelleri üzerinden tercih yapabilir ve gülüş tasarımı yapılmasını isteyebilirsiniz.

Restorasyonun yapımı esnasında hangi materyalin kullanılacağından çok laboratuvar teknisyeninin yeteneği restorasyonu kalitesini belirler.

Tedavi süresi ortlama bir haftadır ve 2 yada 3 defa klinik ziyareti gereklidir. Peki bir kliniğe başvurduğunuzda porselen diş nasıl yapılır?

Porselen Diş Nasıl Yapılır?

1- Dişin aşındırılması ve ölçü 

Diş hekiminiz kaplanacak dişinizi uyuşturulacak ve varsa dişiniz üzerindeki eskimiş dolgu ve çürükleri temizleyecektir. Daha sonra diş porselen kaplama için biraz aşındırarak, kaplamanın oturabileceği kadar bir yer hazırlayacaktır.

Dişte yapılan aşındırma işlemi nedeniyle dişiniz soğuk ve sıcağa karşı hassaslaşır ve sızlayabilir. Tedavi sürecinde dişinizin termal etkenlerden etkilenmemesi ve bu süreçte rahat bir şekilde yiyip içebilmeniz için hekiminiz aşındırılan dişlerinizi birer geçici kaplama takacaktır.

Genellikle aynı gün içerisinde diş ölçünüz alınır ve hazırlanan modeliniz laboratuvara gönderilir.

2- Porselen kaplamanın provası ve yapıştırılması

Ölçünün alınmasından sonraki 4-6 gün içerisinde hekiminiz sizi kaplamanızın uyum kontrolü için tekrar çağıracaktır. Bu aşamada laboratuvarda tarafından hazırlanan kaplamanız prova edilir ve herhangi bir problem tespit dilmez ise özel yapıştırıcılar vasıtası ile dişinize yapıştırılır.

Çok sayıda dişi içeren tedavilerde; porselen diş yapımı esnasında hekiminiz bir ara prova yapılmasını isteyebilir.

Porselen Diş Renkleri

Porselen Diş Zararları ve Avantajları

Porselen Diş Zararları

1. Dişte aşındırma gereklidir: Altta bir metal iskelete sahip olduğundan, diş hekiminizin dişinizin büyük bir kısmını aşındırması gerekir. Doğal diş her zaman en iyisidir. Ağzınızda ne kadar aşındırılmamış doğal dişiniz var ise, ağzı sağlığınız o kadar iyidir.
2. Diş eti iltihabına neden olabilir: Metal destekli porselen diş her ne kadar diş taşı birikimini engellemeye yardımcı olsa da, diş eti iltihabı ve gingivitis olasılığını diğer kaplama tiplerinden daha fazla arttırır.
3. Karşı dişlere zarar verebilir: Çiğnerken, her iki çenenizdeki dişler birbirine temas eder. Sert seramik uzun vadede karşıt dişleri aşındırma eğilimindedir.
4. Mükemmel bir gülümseme sağlayamazlar: Her ne kadar diş ile aynı renkte üretilebilselerde full seramik gibi diğer seramik kaplamalar size daha estetik bir gülümseme sağlarlar. Bir süre sonra, protez dişlerin diş eti ile birleştikleri diş eti çizgisi metalin etkisi ile siyah bir çizgi haline dönüşür. Özellikle yaşlanmaya bağlı olarak diş eti çekilmesi olan olgularda bu çizgi daha da belirginleşebilir.
5. Kırılabilir yada parça olarak kopabilirler: Metalin üzerine kaplanan seramikler bir darbe esnasında yada çok sert yiyeceklerin tüketilmesi halinde parçalanabilirler.

Avantajları

1. Güçlü ve dayanıklıdır: Diş hekimleri 35 yılı aşkın bir süredir bu kaplamaları kullanmaktadır. Alt yapıda metal alaşım kullanılması kaplamanızı daha güçlü ve daha istikrarlı hale getirir. Ayrıca metal alaşım, kaplamanın diş dokusuna daha iyi yapışmasını sağlar.
2. Doğal dişler gibi görünür: Kaplamaların geniş renk seçenekleri sayesinde doğal dişlerinizle uyumlu bir renkte hazırlanabilirler. Seramiğin eşsiz bir diğer özelliği ise saydam olduğu için restorasyonun doğal dişlerinizi taklit etmesine yardımcı olur.
3. Uzun vadede çok yüksek başarı gösterir: Bu kaplamaların en büyük artısı muhakkak, günümüzde mevcut olan diğer restorasyonlarla kıyaslanamayacak kadar stabil ve güçlü olmasıdır. Porselen kaplama; doğal bir görünüm ve dayanıklılık arayan hastalar için en iyisidir.
4. Uzun köprülerde başarılıdır: Çoklu diş eksikliklerinde köprü yapılması için dayanıklı bir materyal düşünüldüğünde yada diş gıcırdatma problemi olan hastalarda bu tür kaplamalar alternatifsizdir. Bu kaplamalar seramik ve metalin bir birleşimi olduğundan, dünya çapında kabul edilirler ve tüm hekimler tarafından güvenli olarak kabul edilirler.
5. Ekonomiktir: Her ne kadar full metal dişlere göre pahalı olarak nitelendirilselerde artık eski yöntemler pratikte kullanılmamaktadır. Mevcut kullanılan porselen kaplama türleri içerisinde porselen dişler oldukça ekonomiktirler.

Sadece dişin ön yüzeyinin kaplanmasını gerektiren olgularda yaprak porselen tercih edilebilir. Lamine diş olarakta adlandırılan bu protezler, bazı olgularda dişte hiç aşındırma yapılmadan uygulanabilir.

Diş Porselen Kaplama Hangi Durumlarda Yapılır?

• Büyük bir çürük nedeniyle çok miktarda doku kaybına uğrayan dişlerde kalan sağlam diş dokusunu korumak amacıyla porselen yada zirkonyum dişler tercih edilebilir.
• Dişiniz travma veya başka sebeplerden dolayı kırılmıştır ve kompozit dolgular ile restore edilmeyecek kadar doku kaybı vardır.
• Daha önceden yapılmış büyük dolgularınız nedeniyle dişiniz zayıflamıştır ve dişinizin kırılma riski vardır.
• Aşırı madde kaybı ile birlikte kanal tedavisi sonrasında dişler beslenemez ve daha kırılgan hale gelir. Mevcut dişiniz korumak amacıyla.
• Dişlerinizi gıcırdatmak veya sıkma alışkanlığınız varsa dişiniz zamanla aşınır ve boyu kısalır. Bu dişleri korumak ve ağız yüksekliğinizi tekrar eski seviyesine getirmek amacıyla mevcut dişlerinizin tamamının veya azı dişlerinizin kaplanması gerekebilir.
• Diş eti hastalıkları veya diş eti estetiği operasyonları sonrasında diş eti rahatsızlığının ilerlemesini önlemek amacıyla
• Eksik dişiniz yerine yapılan diş implantının üst yapısı olarak
• Kozmetik nedenlerden dolayı gülümseme estetiğini artırmak amacıyla gülüş tasarımı uygulamalarında.

Porselen Kaplama Ömrü

Porselen diş ömrü ağız bakımı ve beslenme alışkanlıklarınıza göre değişkenlik gösterir. Tıpkı doğal dişleriniz gibi kaplama dişlerinizde düzenli olarak fırçalanarak temizlenmelidir. Düzenli olarak diş hekiminizi ziyaret ederek yıllık ağız kontrollerinizi yaptırmanız protezlerinizin ömrünü uzatacaktır.

Yeterli ağız hijyenine sahip ağızlarda kaplama ve köprüler 10-14 yıl arasında kalabilir. Bu süreden diş eti uyumu için kontrol ettirmeniz ve gerekiyorsa değiştirmeniz tavsiye edilir.

Bakımı ve Temizlik

Hazırlanan kaplama protezleriniz ile çok sert yiyecekleri ısırmaktan kaçının. Metal altyapı üzerie kaynaştırılan seramik oldukça sert ve kırılgan bir yapıda olduğu için, bu tabaka alttaki metalden ayrılabilir yada kırılabilir. Kullanılan seramik ne kadar iyi olursa olsun, hiç bir zaman çiğneme fonksiyonu doğal dişleriniz kadar iyi değildir.

Porselen diş bakımı için günde iki kere fırçalamayı, her gün diş ipi kullanmayı ve ağzınızı sağlıklı tutmak için dilinizi düzenli olarak temizlemeyi unutmayın.

Diş fırçalama esnasında, dişlerinizi diş etinden kron kaplamalarınıza doğru fırçalayın. Bu yönlü hareketler diş etinin seramik üzerine doğru büyümesini ve uzanmasını teşvik eder.

Uyumu bozulan kaplamalarınızı yenisi ile değiştirmeyi unutmayın. İnsanoğlu zamanla yaşlanır ve ağızda diş eti çekilmesi gibi değişiklikler meydana gelir. Bu değişiklikler sonucunda kaplamaların diş eti ile uyumu bozulur ve temizlenmesi zor olan boşluklar ortaya çıkar. Bu kenarlarda daha fazla bakteri birikir ve diş çürüklerine zemin hazırlayabilir.

SSS