Sarı ve koyu renkli bu birikintiler; kötü görüntüsünün yanında zamanla diş ve diş etlerinde ciddi hasarlara neden olabilir. Diş taşlarını önlemenin en güvenli yolu rutin diş hekimi ziyaretleri ile birlikte günlük diş bakım uygulamalarıdır. Ancak diş taşı temizliği ve tartarları yok etmek için doktora gitmeden evde kendi kendinize uygulayabileceğiniz tamamen doğal ve bitkisel çözüm önerileri araştırıyorsanız, bu makalede en güvenli şekilde nasıl yapılacağını açıklıyoruz.
Evde diş taşları temizlenebilir mi?
Diş taşı olarakta bilinen tartar; dişler üzerindeki bakteri plağına tükürükteki minerallerin birikerek zamanla sertleşmesi ile oluşur. Bu birikintiler bazen diş etinin üzerinde, bazende diş eti ile diş arasındaki periodontal cepte meydana gelir.
Dişler üzerinde biriken tartar henüz tam olarak sertleşmeden müdahale edilebilirse, çeşitli doğal ve bitkisel ürünlerle dişlerin fırçalanarak temizlenmesi mümkündür. Ancak diş eti cebinde oluşan tartarın, fırça yada çeşitli karışımlarla temizlenmesi mümkün değildir. Bu birikintiler ancak klinikte diş hekimi tarafından çok ince uçlu ultrasonik veya manuel aletlerle çıkartılmaları gerekir.
Eğer uzun süredir tartar temizliği yaptırmadıysanız, mutlaka diş hekiminizi ziyaret ederek diş taşı temizliği yaptırmanızı ve sonrasında önereceğimiz bitkisel yöntemlerle evde plakların tekrar oluşumunu önlemeniz mümkündür.
Evde diş tartarı temizleme yöntemleri
Şüphesiz plak ve tartar oluşumunu önlemenin en basit ve en kesin yolu dişlerinizi günde iki defa olmak üzere iki dakika boyunca doğru teknik ve ürünle fırçalamaktır. 30- 40 saniyelik bir diş fırçalama rutini ile plak birikimi ve tartarı önlemek mümkün değildir. Standart diş fırçalarının yeterli olamadığından elektrikli bir diş fırçası ve diş ipi kullanmayı da düşünmelisiniz.
Diş plaklarını oluşmadan önce önlemek için deneyebileceğiniz ve diş tartarı bitkisel çözüm yöntemi olarak da düşünebileceğiniz bazı öneriler:
- Elektrikli diş fırçası ile dişlerinizi iyice temizleyin: Küçük ve yuvarlak başlı bir elektrikli diş fırçası seçin. Bu sayede dişlerin tüm yüzeylerine ve dişler arasındaki boşluklara ulaşabilirsiniz. Hem manuel hem de elektrikli diş fırçaları; tartara neden olan bakteri plağını temizleyebilir. Ancak 2020 yılında yapılan bir çalışmaya göre elektrikli diş fırçası ulaşılması zor bölgelerdeki plakları temizlemede önemli ölçüde daha etkili bulunmuştur.
- Florürlü anti tartar diş macunu kullanın: Florür dişler üzerindeki plak birikimini azaltır ve dişleri çürük, diş eti hastalığı gibi sorunlara karşı korumaya yardımcı olur.
- Karbonatla dişlerinizi fırçalayın: Dilerseniz karbonatlı diş macunlarını tercih edebilir, dilerseniz günlük diş macununuza karbonat ekleyerek dişlerinizi 24 saate bir fırçalayabilirsiniz. Her evde bulunan karbonat, bakteri oluşumunu önlediği için dişler üzerinde taş ve tartar birikimini azaltır. Ayrıca karbonatın tanecikli yapısı plak katmanının kazınmasını destekler.
- Susam tohumu ve susam yağı kullanın: Susam tohumları, diş minesini güçlendiren bir mineral olan kalsiyum içerir. Susam tohumlarını çiğnemek dişler üzerinde biriken plakların çıkarılmasında etkin bir yöntemdir. Ağzınıza bir tutam susam alın ve çiğnedikten sonra oluşan lapayı parmaklarınızla dişleriniz üzerinde gezdirin. Ayrıca susam yağını dişleriniz üzerinde bekletmek bakteri sayısını azaltır.
- Baharatlı yiyecekleri tercih edin: Acı biber içeren baharatlı yiyecekleri ağızdaki tükrük salgısını artırır. Tükrük miktarı arttıkça dişler üzerinde bakterilerin birikme şansı azalır ve yutma refleksi arttıkça mideye doğru itilir. Dişler üzerindeki herhangi bir plağın mineralleşme ve sertleşme ihtimali zayıflar.
- Taze ceviz kabuğu ile dişlerinizi ovalayın: Ceviz kabuğu yapısal olarak dokulu bir yüzeye sahiptir ve oldukça güçlü bir antimikrobiyal etkisi vardır. Dalından yeni koparılmış cevizler tercih edilmelidir.
- Düzenli olarak diş ipi kullanın: Diş fırçaları ne yazıkki dişlerin tüm yüzeylerine ulaşamaz. Bu nedenle dişler arası boşluklar ve diş eti cebi gibi girintili yüzeylerde tartar birikimine neden olan bakteri plağını azaltmak için diş ipi kullanmak önemlidir.
- Aloe veralı bir çlakalama suyu kullanın: Tartar birikimine neden olan bakterileri öldürmek için; günlük kullanıma uygun, antiseptik etkili bir ağız çalkalama suyu kullanın. Yapılan bir bilimsel araştırmada aloe veranın plak birikimi ve dolayısı ile diş taşı oluşumunu önlemede klorheksidinli gargaralar kadar etkili olduğu bulunmuştur.
- Diyetinize dikkat edin: Dişler üzerinde biriken bakteriler, şekerli ve nişastalı yiyeceklerden beslenir. İster atıştırmalık ister yemek olarak ağzınıza aldığınız her yiyecek bakterileride besler. Sağlıklı beslenmek için yediğiniz şeker miktarını sınırlayın.
Ek önlem: Hindistan cevizi yağı: Yağların diş yüzeyindeki bakterilerin tutunmasını engellediği ve dişleri güçlendirdiği düşünülüyor. Bu nedenle diş ve diş etlerinde tartar oluşumunu önlemek için Hindistan cevizi yağıyla dişleri ovabilir, artığı yutmadan çöpe tükürebilirsiniz. Mümkünse yağın 20 ila 30 dakika dişlerinize beklemesini sağlayın.
Bilimsel olarak önerilmeyen yöntemler
Pek çok online mecrada evde diş taşı temizliği için limon, sirke, çilek gibi dişler için zararlı olabilen asidik gıdalar önerilmektedir. Bu tür asidik malzemeler diş minesini aşındırarak zayıflamasına neden olur. Zayıflayan diş minesi sonucu dişler çürüklere karşı daha savunmasız hale gelir.
Hem plaklar hem tartar, dişler arası boşluklara ve diş yüzeyindeki pürüzlere tutunan bakterilerin çoğalmasına neden olan ve pek çok periodontal hastalığın önünü açan sorunlardır.
Tekrar altını çizelim; plaklardan farklı olarak diş tartarı bitkisel çözüm önerileri, diş ipi kullanımı veya diş fırçalamakla ortadan kaldırılamaz. Kesin çözüm için diş hekiminizin ziyaret edilmesi ve özel aletler kullanılarak tartarın dişlerden çıkarılması gerekmektedir.
Plak ve tartar oluşumunu önlemek için günde iki kere diş fırçalamayı ve bir kere diş ipiyle dişleri temizlemeyi, var olan sorunlar için mutlaka diş hekiminizden randevu almayı ihmal etmeyiniz.