Bruksizm modern toplumların yaklaşık olarak %8’ini etkileyen bir rahatsızlıktır. Belki siz de dişlerinizi geceleri dişlerinizi gıcırdatıyorsunuz ve toplumun büyük çoğunluğunda olduğu gibi farkında bile değilsiniz! Bu makale de diş gıcırdatma veya diş sıkma olarakta bilinen ve çocuklarda dahi görülebilen bruksizm nedir, belirtileri ve nedenleri nelerdir?
Bruksizm Nedir?
Bruksizm; kişiden kişiye göre farklı derecelerde olmak üzere dişlerin olağandan daha fazla sıkılması veya gıcırdatılmasıdır. Bu nedenle toplum arasında sıklıkla diş sıkma veya gıcırdatma olarakta bilinmektedir. Diş sıkmanın hafif formu genellikle çok belirti vermemesine karşın, şiddetli vakalarda çene problemleri, baş ağrısı, diş eti problemleri ve dişlerin aşınması gibi sonuçlara neden olabilmektedir. Hastalığın; gündüz ve gece türü (nocturnal) olmak üzere iki sınıfı vardır. Gece türü diş gıcırdatma problemi olan bireyler genellikle uykularında dişlerini gıcırdattığının farkında değildirler.
Bruksizm Belirtileri Nelerdir?
Gündüz yada gece dişlerin gıcırdatılması yada kenetlenmesi – Bazı bireyler; geceleri partnerinin diş gıcırdatma sesinden uyandığını belirtmektedir.
- Dişlerinizi gıcırdatmak, çeneyi çevreleyen kaslarda gerginlik, kasılma ile çene eklemlerinde ağrıya neden olur. Bazı kişilerde stres ve diş sıkma gibi nedenlerle çene kaslarının daha belirgin ve şiş olduğuna dikkat edin. Diş gıcırdatmanın bir sonucu olarak sabah uyandığınızda çenenizi çok yorgun hissedebilirsiniz. Diş gıcırdatmanın sürekli olması çene ekleminde bir takım problemler ortaya çıkmasına zemin hazırlar.
- Çene eklemi çevresinde meydana gelen gerginlik, kişiyi zayıf düşüren baş ağrısı veya eklem ağrısına neden olabilmektedir.
- Diş gıcırdatma; diş minesine zarar verir ve aşınmasına neden olur. Aşınma miktarı arttıkça dişlerde ağrı ve hassasiyete neden olabilmektedir. Aşınmış dişler aynı zamanda estetik problemler ortaya çıkarır. Şiddetli olarak dişlerini sıkan bireylerde genellikle diş boyları kısalmıştır.
- Dişler üzerine devamlı uygulanan yüksek basınç; mine dokusunu aşındırarak dişleri dış etkenlere karşı zayıf hale getirir. Dişlerinizde belirli bölgelerin hassas olması, soğuk veya sıcak yiyeceklerde ağrıması diş gıcırdatmanın bir sonucu olarak ortaya çıkabilmektedir.
- Diş sıkma problemi olan bireylerde genelde yanak iç kısımları gıcırdatma esnasında yanak dokusunun zarar görmesine bağlı olarak daha pürüzlü olabilmektedir.
Bruksizm Nedenleri Nelerdir?
Bruksizm pek çok sebep ve nedenleri olan bir problem olduğu için kişiye özel olarak değerlendirilmelidir. Bir çok durumda doktor yada diş hekimi diş gıcırdatmanın nedenini tespit edemez. Ancak bruksizmin en yaygın nedenleri şunlardır:
- Anksiyete bozuklukları
- Stres ve gerginlik
- Agresif bireyler yada agresif psikolojik bozukluğu olan bireyler
- Boks ve halter gibi agresif sporlar ile uğraşılması
- Bazen kullanılan ilaçların yan etkisi olarak ortaya çıkabilmektedir.
- Uyku apnesi gibi uyku düzeni problemleri yada uyku düzeni değişiklikleri
- Parkinson hastalığı gibi rahatsızlıklar
- Kafeinli içecekler veya alkol tüketiminin fazla olması
Bruksizm Tanı ve Tedavisinde Teşhis Nasıl Konur?
Bruksizm hastalığı genellikle bireylerin çevresindeki kişiler tarafından yada düzenli diş hekimi muayeneleri esnasında diş hekiminiz tarafından teşhis edilebilmektedir. Diş hekiminizin bruksizm teşhisinde yararlanabileceği bazı belirtiler şunlardır:
- Dişler üzerindeki temas noktalarının düzleşmiş ve mine aşınmıştır
- Dişlerde çatlak yada kırık olması
- Artmış diş hassasiyeti
- Kron ve köprü protezlerin zarar görmesi
- Eklem veya baş ağrısı
- Çene kaslarında gerginlik ve yorgunluk
- Yanak iç yüzeylerinin aşınması yada pürüzlü olması