En sık görülen diş problemlerinden biri eksik diş ve çekilen dişlerin oluşturduğu boşluklardır. Dişlerin farklı nedenlerde çekildiği kişilerde, konuşma, çiğneme ve estetik sorunlar ortaya çıkar. Bu sorunların giderilebilmesi için çeşitli yöntemlerde eksik dişlerin tamamlanması ve tedavi edilmesi gerekir. Peki çekilen eksik dişin yerine diş protezi yapılmazsa ne olur ve ideal tedavi ne zaman yapılabilir?
Çekilen dişin yerine diş yapılmazsa ne olur?
Çeşitli nedenlerler çekilen eksik dişler ağzımızda bir dizi problemlere neden olabilir:
- Çiğneme güçlüğü: Diş eksiklikleri nedeniyle besinler yeterince parçalanamaz ve çiğneme problemleri ortaya çıkar. Beslenme düzeni ve alışkanlıklarının bozulması besinlerden yeterli oranda faydalanmamızı engeller ve kilo kaybı, iştahsızlık gibi problemlere neden olabilir.
- Dişlerin yer değiştirmesi: Dişin doğal olarak olması gereken pozisyondan eksik diş boşluğuna doğru hareketi sıklıkla görülür. Boşluğa karşı olan dişler bu alana doğru uzama eğilimi gösterirken, komşu dişler ise yer değiştirerek boşluğa doğru devrilir. Bunun sonucu olarak çapraşık ve düzensiz diş dizilimleri ortaya çıkar. Uzun vadede boşluğun kapatılması zorlaştığı gibi, eğilmiş ve devrilmiş dişler çürük ve çiğneme kuvvetlerine karşı daha dayanıksız hale gelir.
- Konuşma problemleri: Dişler kelimelerin telaffuzunda oldukça önemli bir yere sahiptir. Dilin gerekli desteği alamaması ve nefesin farklı yollarda çıkması seslerde ve kelimelerde değişikliğe neden olur.
- Alveoler kemik kaybı: Dişi çevreleyen kemikler, dişin çekilmesi ile birlikte erimeye ve zayıflamaya başlar. Vücut kullanılmayan organları köreltir. Eriyen kemikler yüz iskeletinide daraltarak değiştirir ve bunun sonucu olarak kişi olduğundan daha yaşlı görülür.
- Psikolojik problemler: Yapılan bilimsel araştırmalarda diş eksiklikleri ile psikolojik sorunlar arasında güçlü bağlantılar bulunmuştur. Özgüven eksikliği kişinin içine kapanmasına, konuşma problemler sohbetten uzaklaşmasına ve bireyin yalnızlaşmasına neden olabilir.
Çekilen Eksik Dişin Yerine Yapılabilecek Tedavi Yöntemleri
Eğer çekilen dişleriniz nedeniyle çeşitli sorunlar yaşıyorsanız, eksik dişlerinizin yerine yaptırabileceğiniz bir kaç tedavi yöntemi mevcut.
Eksik diş tamamlama yöntemleri:
- Komple Diş Eksikliği: Takılıp çıkartılabilir damak protezler, sabit implant köprüsü ve yarı sabit hibrit protezler
- Yanyana 4 veya daha fazla diş eksikliği: Yarım damak kancalı protezler, hassas tutuculu hareketli protezler, sabit implant köprüsü
- Yanyana 1-3 adet diş eksikliği: Köprü tedavisi, implant uygulaması
İmplant Tedavisi
İmplant tedavisi, doğal olan diş kökünü yapay olarak değiştirmek için tasarlanmış etkili bir yöntemdir. Travmalar, periodontal problemler ya da diğer ağız sağlığı problemleri sebebiyle bir veya daha fazla eksik dişi olan hastalar için en iyi çözüm yöntemidir.
Avantajları:
- Başarı oranı oldukça yüksektir (%95-98).
- Uzun süre dayanır ve son derece kalıcı bir uygulamadır.
- Ağız ve dişlerin temizliği dışında asgari düzeyde bakım gerekir.
- Doğal hissettirir, rahattır ve en iyi estetiği sağlar.
- Yalnızca diş kaybını önlemekle kalmaz, aynı zaman çene kemiği kaybını da önler.
- Boşluğa bitişik olan dişlerin değiştirilmesine gerek yoktur.
Dezavantajları:
- Tedavi invazivdir, implantları yerleştirmek için cerrahi bir uygulama gerekir.
- Tedavi uzun sürer ve diğer seçeneklere kıyasla daha fazla diş muayenesi gerektirir.
- En pahalı olan çözümdür.
Tedavi kimler için uygun?
Bu yöntem, tedaviye uygun olan herkes için en iyi seçenektir. Tedavi, diş kaybı için uzun vadeli bir çözüm sunar ve en iyi estetik sonuçları sağlar. Her ne kadar uygulama biraz daha pahalı olsa da implant restorasyonlarının bir diş köprüsü kadar sık değiştirilmesi gerekmeyeceğinden uzun vadede daha uygun maliyeti olacaktır. Ek olarak implantlar, çene kemiği ile birlikte diş eti dokusunu korur.
All On Four İmplant Destekli Protezler
All on four, tam dişsiz olan kişilerde belirli açılarla yerleştirilen 4 tane diş implantı üzerine aynı anda diş protezlerinin sabitlenmesini sağlayabilen etkili bir uygulamadır.
Avantajları:
- Gerekli olan az sayıdaki implantlar sebebiyle nispeten daha uygun fiyatlıdır.
- Protezlerden daha kararlı ve güçlüdür.
- Protezlere kıyasla birçok yiyecek rahatlıkla tüketilebilir.
- Temizlik için kolay bir şekilde çıkarılabilir.
Dezavantajlarır:
- Protezler çıkarılabilir, bu durum bazı insanlarda sorunlara yol açabilir.
- Özellikle çiğnenebilir olan sert yiyecekler, protezlere zarar verebileceğinden yemek yerken dikkat edilmelidir.
- Bağlantı yüzeyindeki özel ataşmanların düzenli olarak bakımı ve periyodik olarak değiştirilmesi gerekir.
Kimler İçin Uygun?
Bu tedavi yöntemi nispeten uygun maliyetlidir ve önemli düzeyde çene kemiği kaybı olan kişiler için de uygundur. Çünkü implantlar, kemiğin doğal olarak daha kalın, güçlü olduğu ve diş implantlarını destekleyebildiği çenenin ön tarafına yerleştirilir.
İmplant Destekli Sabit Köprü
İmplant üstü protezlerde sabit köprü, kısmi ya da tam dişsiz olan hastaların sıkça tercih ettiği bir yöntemdir.
Avantajları:
- Yüksek oranda estetik sonuçlar sağlar.
- Oldukça doğal hissettirir, konuşmayı ve yemek yemeyi kolaylaştırır.
- Bakımı son derece kolaydır, tıpkı sıradan bir diş destekli sabit köprü gibi fırçalanabilir ve diş ipi kullanılabilir.
- Maliyet nispeten düşüktür.
- Uzun yıllar boyunca dayanır.
Dezavantajları:
- Sadece eksik dişler, birbirlerine bitişik konumdaysa bu tedavi uygundur.
- Daha fazla sayıda muayene gerektirir ve diş destekli sabit bir restorasyona ya da hareketli proteze kıyasla tedavinin tamamlanması daha uzun sürer.
- Küçük bir cerrahi prosedür gerektirir.
Kimler İçin Uygun?
Bu tedavi yöntemi, çıkarılamayan, sabit olan ve güçlü dişlere sahip olmak isteyen herkes için idealdir. Dişler, herhangi bir yiyeceği yemeye izin verecek kadar güçlüdür. Aynı zamanda mükemmel düzeyde estetik sağlar.
Sabit Diş Köprüsü
Diş köprüsü, özellikle de tek bir dişin eksik olduğu yerlerde implant destekli restorasyonlara sahip olmanın en yaygın alternatifi olarak bilinir. Diş destekli sabit köprü, normalde boşluğun her iki tarafındaki dişlere takılan iki krondan oluşur ve bunlar ise abutment dişler olarak isimlendirilir. Bu tip restorasyon, kalıcı bir çözümdür. Köprüler, altın, zirkonyum gibi değerli metal alaşımları ve porselen içeren bir dizi farklı malzemeden yapılabileceği gibi bu malzemelerin kombinasyonundan da yapılabilir.
Avantajları:
- Doğal dişler ile aynı hissiyatı verir.
- Prosedür oldukça basittir ve tedavinin tamamlanması yalnızca 2 ya da 3 hafta kadar sürer.
- Sabit köprüler basit bir şekilde fırçalanabilir ve diş ipi yardımıyla da kolayca bakım yapılabilir.
- Eksik dişleri onarmanın, maliyeti uygun bir yoludur ve implant destekli diş tedavisinden daha ucuzdur.
- Tedavi nispeten düşük risk taşır. Uygulama başarısız olursa hızlı ve ağrısız bir şekilde yenilenebilir.
Dezavantajları:
- Çıkarılabilir protez uygulamasından daha pahalıdır.
- Köprü altı bulunan kemiğe herhangi bir stimülasyon sağlamaz.
Kimler İçin Uygun?
Eksik diş yerine zirkonyum ve porselen köprü kaplama tedavisi, diş kaybına hızlı bir şekilde çözüm arayan ya da cerrahi operasyondan çekinen herkes için en iyi seçenek olabilir. Uygulama genel olarak implant için gerekli olan birkaç ay yerine sadece birkaç hafta içinde tamamlanabilir.
Hareketli Protez
Çıkarılabilir hareketli protez, aynı konumdaki bir ya da daha fazla eksik olan dişin yerine yapılır. Dişler, metal çerçeveler ile güçlendirilen akrilik bir tabandan oluşur.
Avantajları:
- Sabit köprülerden ya da implant tedavisinden daha ucuzdur.
- Dişler arasındaki boşlukları doldurur ve gülümseme yeteneği etkili bir şekilde geri kazandırır.
- Eksik dişleri onarmak, konuşmayı ve rahat bir şekilde yemek yeme yeteneği geliştirmeye yardımcı olur.
- Uygulama, invaziv değildir ve oldukça hızlıdır.
- Aşınmış ya da çürümüş dişleri onararak görünümü büyük oranda iyileştirir ve özgüveni arttırmaya yardımcı olur.
- Daha estetik bir görünüm vererek yanak ve dudaklardaki kaslar için doğru desteği sağlar.
- Konuşmayı ve rahat bir şekilde yemek yeme yeteneğini geliştirmeye yardımcı olur.
- Uygun fiyatlıdır ve tedavi süresi kısadır.
- Birçok farklı şekil, renk ve boyutta üretilmektedir.
Dezavantajları:
- İstikrarsız ve rahatsız edici olabilir.
- Doğal bir görünüm vermeyebilir.
- Diş etlerinin iyileşmesi için her gün çıkarılması ve derinlemesine temizlenmesi gerekir.
- Sık sık değiştirilmesi gereklidir.
- Kırılmaz plastik protezler dışında oldukça kolay bir şekilde kırılabilirler.
- Takma dişe zarar vereceğinden dolayı çok sert ya da yapışkan olan yiyecekleri tüketmek mümkün değildir.
- Temizlik için çıkarılmalı ve diş etlerinin onarılması için gece boyunca takılmamalıdır.
- Diş etlerine ve çene kemiğinde meydana gelen protez basıncı nedeniyle çenede kemik kaybını hızlandırabilir.
- Yiyecekleri düzgün bir şekilde tatma yeteneğini etkileyebilir ve yemek yerken ya da konuşurken hareket edebilir.
- Diş etlerine sürtünerek ağrılı olabilecek boğaz sorunları oluşturabilir.
- Uzun vadeli bir çözüm sunmaz.
Kimler İçin Uygun?
Hareketli protezler, implant yapılamayan ya da sabit bir köprüyü destekleyecek kadar güçlü doğal dişleri olmayan kişiler için iyi bir seçenek olabilir.
Reçine Bağlı Köprü
Reçine bağlı köprü, Maryland köprüsü ya da Rochette köprüsü olarak da isimlendirilir. Yalnızca ön dişlerin yerine kullanılabilir. Bunun sebebi kırılgan olmasıdır ve arka dişlerin yarattığı çiğneme kuvvetlerine dayanamamasıdır. Çıkarılabilir protezden daha iyi bir çözüm sunar. Ancak sabit köprü kadar güçlü ya da kalıcı değildir.
Reçine bağlı köprü uygulamasının avantajları şunlardır:
- Doğal dişlerin desteklediği sabit köprü uygulamasından daha ucuz ve daha az invazivdir.
- Gülümseme, yemek yeme ve konuşma yeteneğini yeniden kazandırır.
- Dudaklar için doğru oranlarda destek sağlar.
- Kalan dişlerin yerlerinden kaymasını önler.
Reçine bağlı köprü uygulamasının dezavantajları şunlardır:
- Çok güçlü değildir ve bu yüzden sadece ön dişleri restore etmek için tercih edilir.
- Sert yiyecekler, köprünün dişleri çıkarmasına sebep olabilir.
- Nispeten kırılgandır. Bundan dolayı uzun vadeli bir seçenek değildir.
Kimler İçin Uygun?
Bu yöntem, özellikle de diş implant tedavisiyle karşılaştırıldığı zaman daha düşük maliyetlidir. İyi düzeyde kısa vadeli bir çözüm arayan herkes için uygundur.
Soru – Cevap
Eğer çekilen diş süt dişi ve hasta çocuk ise yerine daimi diş çıkar. Ancak daimi dişler çekildikten sonra yerine yenisi çıkmaz.
Çekilen dişin yerine implant çekimin yapıldığı aynı gün yapılabilir. Eğer çeşitli nedenlerle diş çekimi ile aynı seansta yapılamıyorsa 40 gün çekim yerinin kemikleşmesini beklemek gerekir.